Türkiye, 2024 yılı için 267 milyar dolarlık mal ihracat geliri hedefi belirledi. Ancak yüksek enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle hedef 264 milyar dolara çekildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçıların 2024 yılında maliyetler ile döviz kuru arasındaki makasın açılması nedeniyle zorlandığını ifade etti. Gültepe, bu durumu yıl boyunca her fırsatta dile getirdiklerini belirtti.
Gültepe, üretim maliyetlerinin dolar bazında Asya'daki rakiplerden %40-50, Avrupa'daki bazı ülkelerden ise %15-20 daha pahalı olduğunu vurguladı. Bu durumun, emek yoğun sektörlerde rekabetçiliği zayıflattığını ve pazar kayıplarına yol açtığını ifade etti. Küresel pazarlarda talebin yavaş seyrettiği bir dönemde, bu zayıflamanın üretimde ve istihdamda daralmayı beraberinde getirdiği gözlemleniyor.
Başkan Gültepe, ihracattaki zafiyeti gidermek için 2025 yılında kamuoyundan beklentilerini açıkladı. Girdi maliyetleri ile döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmediğini belirtti. Enflasyon ile kurun paralel hareket etmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, emek yoğun sektörlerde işverenin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması gerektiğini ifade etti.
Gültepe, 2025'te bu sorunların aşılacağını umduklarını ve Avrupa başta olmak üzere küresel pazarlarda talebin canlanması durumunda 280 milyar dolarlık hedefin yakalanabileceğini belirtti. Hızlarını kesen engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı.
TİM Başkanı, Türkiye'nin rekabetçi kur ve ucuz işgücü ile yoluna devam edemeyeceğini ifade etti. İhracatçıların yüksek kur talebinin olmadığını, sadece enflasyon ile kurun paralel hareket etmesini istediklerini belirtti. Yıllık enflasyonun %45 düzeyinde olduğunu ve kur artışının bu seviyenin altında kalması gerektiğini vurguladı.
Orta ve uzun vadede verimliliği ve katma değerli üretimi artırmanın zorunlu olduğunu ifade etti. Gültepe, ihracatın ivmelenmesi için rekabetçiliğin yeniden güçlendirilmesi gerektiğini belirtti. Girdi maliyetleri ile kur arasındaki makasın daralmasının önemine dikkat çekti.
Hazır giyim ve deri sektörlerinde yaşanan kayıplara dikkat çeken Gültepe, 2025’in ikinci yarısından önce bir toparlanmanın beklenmediğini ifade etti. Coğrafyadaki jeopolitik gelişmelerin ihracat performansına olumlu veya olumsuz yansımalarının olabileceğini belirtti.
ABD seçimlerinin ardından Trump politikalarının Türk ihracatçısı için riskler taşıyabileceğini ifade eden Gültepe, korumacılık önlemlerinin artabileceğini belirtti. Ancak, Türkiye’nin ABD’ye ihracatını artırmak için çabalarını sürdüreceklerini vurguladı.
Hazır giyim sektöründeki bazı firmaların Mısır’a kaydırdığı yatırımlara dikkat çeken Gültepe, bu durumun maliyet avantajlarından kaynaklandığını belirtti. Mısır ile ABD arasındaki serbest ticaret anlaşmasının firmalara sağladığı avantajların geri dönüşü için yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiğini ifade etti.
2025 ve sonrasında TİM'in hedef pazarları arasında Avustralya ve Çin’in de bulunduğunu belirten Gültepe, 2024 yılında 58 ülkeye ticaret heyetleri düzenleyeceklerini açıkladı. E-ticaret heyetlerinin de hız kesmeden devam edeceğini ifade etti.